Interview met Kay de Vreese - Van pluimvee in Vietnam, tot garnalenvoer in Indonesië
Recent spraken we Kay de Vreese over zijn ervaringen met zakendoen in Zuidoost-Azië. Hij werkte en woonde in Vietnam en is momenteel gestationeerd in Indonesië, waar hij op Bali woont met zijn gezin. Hij kan ons veel vertellen over de culturen van beide landen, in welke opzichten deze verschillen, en hoe zakendoen in Zuidoost-Azië verschilt van zakendoen in Nederland.
Van pluimvee in Vietnam, tot garnalenvoer in Indonesië, hoe is Kay in Indonesië terecht gekomen?
Kay de Vreese is algemeen directeur van De Heus in Indonesië (een werkmaatschappij van De Heus Animal Nutrition). Als internationaal opererend familiebedrijf produceert De Heus al sinds 1911 diervoeding en breidt haar business nog altijd verder uit. Sinds een 10-tal jaar heeft De Heus via verschillende samenwerkingsverbanden ook activiteiten ontwikkeld in verschillende schakels van de supply-chain, waaronder ook een pluimvee-broederij in Vietnam om de commerciële boeren van kwalitatieve eendagskuikens te kunnen voorzien. Kay kreeg hier de leiding over. Na 6 jaar, toen De Heus zich ook in Indonesië vestigde, werd Kay gevraagd hier de leiding te nemen. Wanneer we hem spreken, zit hij in de tuin van zijn huis op Bali. We vroegen hem wat zijn gezin vond van de verhuizing van België naar Zuidoost-Azië:
“Mijn gezin vindt het erg leuk. Indonesië was niet echt meer wennen aangezien ze daarvoor al zes jaar in Vietnam hadden gewoond. We hebben toen onze cultuurshock gehad. Voor mij was het vooral een interessante volgende stap omdat Indonesië de grootste consumentenmarkt betreft in Azië.”
Zijn er veel verschillen tussen Vietnam en Indonesië op het gebied van cultuur en zakendoen?
“Het heeft veel van elkaar weg, maar is op een manier ook wel anders. Door de grootte van Indonesië en het enorme aantal eilanden, is alles nog veel diverser. Vietnam kan je eigenlijk opdelen in drie regio’s; noord, midden en zuid. In iedere regio kan je een bepaald patroon in cultuur en mentaliteit terugvinden. Zoals eerder gezegd, is dit in Indonesië veel gefragmenteerder, mede door de diversiteit aan etnische groepen en gesproken talen. Om er wat getallen op te plakken: er zijn zo’n 633 erkende etnische groepen en 300 verschillende gesproken inheemse talen in Indonesië. Het officiële nationale motto luidt dan ook: “Unity in diversity”.
Hoe pak jij dit bij De Heus aan wanneer het komt op bedrijfsvoering? Kijk je erg naar de cultuur wanneer je een strategie ontwikkelt?
Kay heeft in Indonesië de nodige vrijheid om te doen wat hij denkt dat goed is voor de organisatie geeft hij aan, zo lang hij zijn doelen maar haalt:
“Binnen De Heus heerst een echte ondernemerscultuur. We proberen zaken te standaardiseren, maar blijven wel flexibel genoeg om ons aan te passen aan specifieke lokale gewoontes, waarden en behoeftes. Je moet de fabrieksorganisatie in een specifiek land bijvoorbeeld anders kunnen opzetten, evenals de structuur, zodat het beter in die omgeving past. Dit hangt ook af van wat voor mensen je hebt. Zo flexibel en ondernemend zijn we wel, zorgen dat het in realiteit goed werkt in plaats van het opzetten van heel strakke structuren”.
Wat doe je in het zakendoen anders dan in België en of Nederland?
“Ik heb in Vietnam geleerd dat heel rechtdoorzee zijn, en zaken vrij direct op tafel leggen, niet werkt. Ditzelfde geldt voor Indonesië. Je kunt beter met een omweg proberen je doel te bereiken.”
Verder geeft Kay aan dat je erg beleefd moet zijn in de aansprekingen, en dat de leeftijdsstructuur heel belangrijk is. Het is echt anders zakendoen in Nederland of België. Ook zegt hij dat ze in Indonesië nóg plechtiger zijn dan in Vietnam. Als laatste benoemt hij nog de religie, dat het terechtkomen in een overheersende Moslimcultuur ook invloed heeft op de organisatie van het bedrijf. Religie is heel belangrijk in Indonesië en is pertinent aanwezig in het dagelijks leven. Daar moet je volgens Kay wel rekening mee houden. Er wordt bijvoorbeeld vijf keer per dag gebeden. Dit is iets wat een grote rol speelt bij je personeel en hier kun je dus niet aan voorbijgaan. Dit was in Vietnam niet aan de orde.
Is het erg belangrijk te integreren in de Indonesische cultuur?
“Dit ligt er voornamelijk aan, wie je klanten zijn. Onze klanten zijn lokale boeren. Wij produceren in Indonesië voornamelijk pluimveevoer, garnalenvoer en visvoer. Dan moet je wel echt een stuk dichter bij de cultuur staan en integreren zodat je een sterk lokale verankering opbouwt. Daarnaast is het ook leuk om de expat gemeenschap beter te leren kennen. Bij de Dutch Business Network zijn we sponsor. Ze organiseren hier heel veel leuke sessies, ontmoetingen en panel gesprekken. Dat is een mooie aansluiting waardoor je ook bij de Nederlandse community betrokken wordt.”
Verder geeft Kay nog aan dat het spreken van de taal als onderdeel van deze integratie altijd voordelen heeft. Het opent deuren en verhoogt volgens Kay je ‘likeability’.
Heeft De Heus Animal Nutrition een duidelijke visie op het gebied van duurzaamheid?
“Dit staat bij ons prominent op de agenda. Onze duurzaamheidsdoelstellingen vinden aansluiting bij ‘sustainable development goals’ van de Verenigde Naties en we hebben hier iemand voor in dienst die zich hier volledig op focust. Wij hebben een duurzaamheidsprogramma opgesteld rondom enkele thema’s. Per thema hebben we een ambitieniveau uitgesproken en activiteiten benoemd om hier invulling aan te geven. Ieder land waar de Heus actief is moet aan de basiseisen voldoen en dit vervolgens opschalen. We willen uiteraard winst maken, maar duurzaamheid en verantwoord ondernemen zijn erg belangrijk”.
Kay geeft verder aan dat hier in Azië nog grote stappen te zetten zijn en dat ze een voortrekkersrol proberen te nemen.
Liggen er voor Nederlandse ondernemers kansen in deze sector in Indonesië?
We begrijpen dat De Heus Animal Nutrition een grote organisatie is met veel mankracht, die veel invloed kan uitoefenen en makkelijker een bedrijf kan opzetten in een ander land. We vroegen Kay daarom of hij denkt dat het voor een mkb ondernemer die actief is in deze sector, interessant is om te gaan ondernemen in Indonesië.
“Ontegensprekelijk is een aantal zeer interessante investeringsfactoren aanwezig in de Indonesische markt. Indonesië heeft niet alleen de grootste consumentmarkt in Zuidoost-Azië, maar ook een snelgroeiende, jonge bevolking. Het huidige bevolkingsaantal van 267 miljoen gaat volgens schattingen verder doorstijgen naar 300 miljoen in 2035. Heel recent werd ook de zogenoemde “Omnibus” wet goedgekeurd in het Parlement, wat de grootste economische hervorming ooit genoemd wordt. Deze wet zal het zakendoen in Indonesië voor buitenlandse bedrijven sterk gaan faciliteren, waarbij de regering hoopt op verdere economische groei. Voor onze sector in het bijzonder, is er op het gebied van farming nog ontzettend veel behoefte aan kennisoverdracht. Eigenlijk kan je stellen dat er in de gehele voedselketen keten nog er veel mogelijkheden zijn om met nieuwe technologieën de markt te betreden. Het blijft gewoon een groeimarkt wat in heel veel sectoren mogelijkheden biedt.”
Op de vraag of Kay verder nog tips had voor deze ondernemers was hij duidelijk:
“Naast de vele mogelijkheden zijn er uiteraard ook diverse uitdagingen. De arbeidsmarkt is pittig, het is een uitdaging om een sterk middle management op te bouwen en het kost gewoon tijd en moeite om een loyale groep werknemers om je heen te krijgen. Zakelijk moet je je beseffen dat je veel energie moet stoppen in het opbouwen van informele relaties. Ze willen een gezicht hebben bij de organisatie. Doe je dit goed, dan heb je een grote kans van slagen.”
De Dutch Business Network in Jakarta
Als afsluiter wil Kay de ondernemer graag nog meegeven dat het aansluiten bij de Dutch Business Network nuttig is voor het opbouwen van je netwerk in Indonesië.
“Er zijn leden die werkzaam zijn in allerlei sectoren en het is een grote gemeenschap. Er is een sterke community die heel open en actief is. Als je je aansluit krijg je gewoon een hoop informatie en je bouwt snel een netwerk op, dat is echt een aanrader.”