Interview met Arthur Neeteson - “Bouw diepe, oprechte relaties op met Indonesiërs”

Wanneer we spreken met Arthur, Director for National Plastic Strategy bij Systemiq, zijn net alle winkelcentra in Jakarta weer open en komt de stad uit haar, zoals Arthur het mooi benoemt, ‘Coronazomerslaap’. Arthur zelf werkt vanuit huis en is nog niet buiten geweest. Hij vermijdt dit eerste weekend nog even de winkels; “als je 33 miljoen Jakartanen hun geliefde ‘malls’ ontzegt, dan kan je wel raden wat er gebeurt als ze weer open gaan”.

We vragen Arthur hoe hij zo in Indonesië terecht is gekomen: “Voordat ik bij Systemiq begon, werkte ik vier jaar lang voor Havenbedrijf Rotterdam, op de afdeling havenontwikkeling in het buitenland. Dit heb ik twee jaar vanuit Rotterdam gedaan, op verschillende projecten. Een daarvan was een project in Indonesië. Dit ging heel hard en daarom werd ik uitgezonden. Anderhalf jaar lang vloog ik op en neer als expat voor het havenbedrijf. Een waanzinnig leuke baan”, aldus Arthur.

Arthur werkte in Indonesië als Social en Environmental Manager voor een havenproject op Sumatra. Hij was hier nog niet concreet met de bouw van de haven bezig, het project richtte zich meer op hoe je daar een haven kon bouwen op een manier die alle voordelen heeft, ook op het sociale aspect. Met de bouw van de haven zouden bijvoorbeeld 90.000 banen worden gecreëerd. Hoe zorg je er dan voor dat de locals deze banen krijgen en hoe zorg je ervoor dat de bouw milieutechnisch op een nette manier gebeurt. In zijn tijd in Indonesië ontmoette Arthur zijn huidige vrouw, dus hij bleef in Indonesië, trouwde, en bouwde zijn leven op.

De band tussen Indonesië en Nederland

Arthur geeft aan dat de band tussen Indonesië en Nederland speciaal is, en zowel Nederlanders als Indonesiërs dit in hun voordeel kunnen gebruiken: “In de geschiedenis zit natuurlijk heel veel lelijkheid, als we kijken naar het koloniale. Hier moeten we ook niet als iets goeds op terugkijken, dit was gewoon apartheid. Toch hebben we nu wel een speciale band, wat de origine hiervan dan ook is. Nederland is ondanks dat het klein is, erg belangrijk in de wereld en Indonesië is enorm groot. Het is het vierde land ter wereld qua bevolking, 50 miljoen mensen meer dan Brazilië, en qua economie veel groter dan veel andere landen in Azië. We hebben echt iets aan elkaar omdat we elkaar goed kennen, hier kunnen we gebruik van maken”.

Systemiq

Bij Systemiq zit Arthur helemaal op zijn plek. Het is een jong bedrijf dat is opgericht vlak nadat de Sustainable Development Goals werden gepubliceerd. De oprichters van Systemiq werkten bij McKinsey en zijn samen om de tafel gegaan omdat zij meer wilden doen dan alleen maar advies geven. Ze wilden een bedrijf oprichten waar ze niet alleen konden adviseren, maar ook investeren en implementeren. Al snel werd een kantoor in Jakarta geopend. In Jakarta zijn er namelijk drie grote systeemveranderingen waar Systemiq zich op richt om te helpen; energietransitie, grondgebruik en ontbossing (landbouw en CO2 problematiek) en als laatste circulaire economie (specifiek het plasticprobleem). In Indonesië zijn vooral de laatste twee erg interessant. Als groot land heeft het een groot aandeel in de plastic vervuiling in zee en er zijn veel oerwouden waar ontbossing plaatsvindt.

Systemiq is in korte tijd enorm gegroeid van 7 naar 81 mensen. Dit is een van de redenen waarom Arthur hier goed zit. Het bedrijf blijft groeien en hij krijgt in Jakarta de vrijheid zijn eigen project vorm te geven. “Ik richt me vooral op het plastic dat in zee terecht komt. Vorig jaar heb ik een project gedaan voor het World Economic Forum. Je ziet dat bedrijven graag goed willen doen. In dit project heb ik een berekening gemaakt hoe er in 2025 70 procent minder plastic in zee zou kunnen komen door alle plasticstromen in kaart te brengen. Deze doelstelling is er vanuit de overheid en hierin kan ik dan een bedrijf helpen bij te dragen aan de oplossing. Dit is typisch een project waarbij Systemiq helpt. Lokaal samenwerken met de Indonesische overheid en Indonesische bedrijven en daarbij een grote organisatie helpen die iets wil betekenen in de regio”, aldus Arthur.

Systemiq is de schakel tussen de gesprekken op mondiaal niveau (wat speelt er, wat kunnen we doen) en de kleinschalige projecten die er zijn. Vaak lukt het op mondiaal niveau niet om te bepalen wat je dan daadwerkelijk moet en kunt doen om het probleem te verhelpen, en hebben de kleinschalige projecten en organisaties niet genoeg middelen om het project uit te voeren. Hierin betekent Systemiq veel.

De Nederlander als expat

Ondanks dat Arthur geen ondernemer is, heeft hij veel tips en weet hij bijvoorbeeld dat er een enorm grote club is van expats. Het is een actieve groep met een eigen tijdschrift, hockeyvereniging etc. Wat hem opvalt aan deze expats is dat een flink/aardig deel de Indonesische taal (redelijk) spreekt en een diepe interesse heeft in de cultuur. Volgens Arthur is dit essentieel om ergens succesvol te zijn:

“Het is essentieel om diepe relaties aan te gaan en echte, oprechte vriendschappen op te bouwen. Zo bouw je aan een netwerk en krijg je uiteindelijk ook eerder de gunfactor. Verder moet je de Indonesiërs serieus nemen en meegaan in de Indonesische manier van dingen doen. Neem je voor dit alles de tijd, dan heb je een grote kans succesvol zaken te kunnen doen in Indonesië”.

Verder benadrukt Arthur nog dat het goed is een beetje bescheiden te zijn, en geduld te hebben. Dingen gaan anders dan in Nederland, dit moet je volgens Arthur gewoon accepteren: “Nederlanders pakken een project heel anders aan dan Indonesiërs. Nederlanders doen veel langer over de analyse fase en proberen eventuele problemen die kunnen ontstaan al vooraf te definiëren en eventueel te voorkomen. Indonesiërs gaan veel eerder aan de slag, en tackelen problemen wanneer zij zich voordoen. Nederlanders zijn geneigd te denken dat Indonesiërs zich er dan wellicht wat makkelijk vanaf maken, terwijl als je kijkt naar het resultaat, beiden vaak op dezelfde tijd de bestemming bereiken. Het is een andere manier, maar beide manieren werken”.

Lees en luister tussen de regels door

Arthur vertelt ons ook dat Nederlanders veel directer zijn dan Indonesiërs. Hij omschreef heel mooi een sterk cultuurverschil:

“Wanneer een Indonesiër op een twijfelachtige manier ‘ja’ zegt, en jij als Nederlander dit opvat als een daadwerkelijke ja, dan heb je simpelweg niet goed geluisterd. Zo werkt het niet in Indonesië. Lees en luister tussen de regels door, om te horen wat een Indonesiër echt zegt.”

We vragen Arthur om nog een laatste tip: “Leer de taal. Het Indonesisch is niet moeilijk, er zitten veel Nederlandse woorden in en er gaan echt deuren open wanneer je dit spreekt. Het getuigt van respect”.