Onafhankelijk advies
Wereldwijd Nederlands netwerk
Ruim 7 jaar ervaring
Tips5 april 2022

Moet ik Duits leren als ik met Duitsers zaken doe of samenwerk?

Om maar met de deur in huis te vallen: u kunt er niet van op aan dat uw Duitse gesprekspartner Engels spreekt of, misschien nog wel belangrijker, Engels wíl spreken. Wilt u met Duitsers of in Duitsland zaken doen of werken, spreek en schrijf dan in het Duits.

Waarom spreken Duitsers niet gewoon Engels?

Laat ik u op enkele feiten attent maken.

Wist u dat:

1. 130 miljoen mensen Duits als moedertaal of als tweede taal hebben en 24 miljoen mensen Nederlands.
2. Duits de meest gesproken moedertaal is in de EU en Nederlands op de achtste plaats in de EU staat.
3. Duits een zogenaamde wereldtaal is. *
4. In Duitsland op tv alles wordt nagesynchroniseerd en in Nederland alleen kinderfilms.
5. Bij interviews in een andere taal u een voice-over hoort in het Duits en interviews in het Engels zijn in Nederland vaak gewoon in het Engels.

* Ad 3. Een wereldtaal is in het algemeen een taal die mensen in grote delen van de wereld als communicatiemiddel gebruiken.

• Het gebruik ervan strekt zich (ver) uit voorbij geografische grenzen.
• Het gebruik ervan is ook frequent buiten wat als het eigenlijke taalgebied van de betrokken taal wordt beschouwd.
• De taal is een officiële taal in een of meer staten waar zij niemands moedertaal is.
• Internationale organisaties maken gebruik van de taal als officiële taal.
• Het aantal sprekers is relatief groot, in vergelijking met dat van andere talen.
• Onder die sprekers bevindt zich een aanzienlijk deel dat de wereldtaal als tweede taal bezigt.
• De wereldtaal fungeert als internationaal communicatiemiddel.

Bron: Wikipedia

Gezien bovenstaande is het voor Duitsers niet noodzakelijk om Engels te spreken. Dit is een significant verschil met kleine talengemeenschappen zoals in Nederland.

Omdat het niet noodzakelijk is om Engels te spreken, is er in Duitsland een andere cultuur ontwikkeld wat de omgang met vreemde talen betreft.

Vreemde talen worden bijvoorbeeld vrij laat onderwezen. Hoewel er nu ook lagere scholen en kleuterscholen zijn waar kinderen basis-Engels leren, is dit niet de regel. En zelfs op hogere leeftijd komen Duitsers zelden in aanraking met de Engelse taal.

Wie als buitenlander in Duitsland wil wonen en werken, moet een officieel erkend taalcertificaat op B1-niveau hebben. Ook wie in Duitsland wil studeren, moet in het bezit van een diploma zijn. Studenten en werknemers spreken gewoon Duits met elkaar. In de horeca, in winkels en bij overheidsinstanties is Duits de voertaal – zelfs in grote steden als Hamburg of Berlijn.

Daarnaast gaan in vergelijking met andere Europese landen studenten uit Duitsland minder vaak naar het buitenland. Dergelijke verblijven zijn bijna nooit in een studieprogramma opgenomen. Bovendien is het Engels niet zo aanwezig in het dagelijks leven als bijvoorbeeld in Scandinavië en Nederland.

En dan hebben we het over de jongere generatie. Wat te denken van mensen van boven de veertig die nog in het pré-Netflix-tijdperk zijn opgegroeid? Behalve dat ze in hun dagelijks leven minder in aanraking komen met vreemde talen, is het voor hen veel minder noodzakelijk om Engels te spreken. In hun werk- en privéomgeving spreekt immers iedereen Duits (op enkele managers van internationale bedrijven of organisaties na.)

Wilt u met Duitsers zaken doen of samenwerken, leer dan Duits – en dan niet het Duits dat u op school heeft geleerd, maar zakelijk Duits.

Onder ‘zakelijk taalgebruik‘ verstaan we taalgebruik dat:

• ontdaan is van een emotionele lading;
• concreet en gedetailleerd is;
• zo kort als mogelijk en zo uitgebreid als nodig is;
• rekening houdt met het doel dat moeten worden bereikt.
• rekening houdt met de doelgroep en het bijbehorend referentiekader;
• ontdaan is van zowel ouderwetse, als modieuze uitdrukkingen;
• zo dicht mogelijk bij de omgangstaal, de gesproken taal, staat zonder dat die ‘babbeltaal‘ wordt.

Wat moet ik leren om met Duitsers te kunnen praten?

Het goede nieuws is:

U hoeft géén rijtjes te leren en ’s nachts al helemaal niet wakker te liggen van de naamvallen. Sterker nog, u weet al waar u het over heeft. U kent uw bedrijf, uw product, uw dienstverlening, uw gesprekken. U moet uw teksten alleen in het Duits kennen. Uiteraard wilt u uw gesprekspartner kunnen verstaan. Dat kunt u leren door naar Duitse films of series te kijken of naar de radio of podcasts te luisteren.

Wat is handig om te leren?

Wat handig is, hangt van een aantal factoren af, zoals:

• de functie die u bij uw bedrijf bekleedt en
• met wie u contact heeft in Duitsland.

Wat medewerkers van een klantenservice of monteurs moeten leren

Medewerkers van de klantenservice of helpdesk of monteurs krijgen telefoontjes of e-mails binnen met vragen over artikelen, bestellingen, leveringen of een foutmelding van een vrachtwagen of machine. Ze kunnen vaak volstaan met een beperkt aantal vaste uitdrukkingen, die ze aan de telefoon of in hun e-mails gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan standaardzinnen, zoals: “Was kann ich für Sie tun?”, “Vielen Dank für Ihre E-Mail“ of “Der Monteur kann in zwei Stunden bei euch sein.” Verder hebben ze goede luistervaardigheid nodig. Hun gesprekspartner kan immers dialect of streektaal spreken. Tenslotte is het belangrijk dat ze weten hoe ze hun gesprekspartners aanspreken. Daarbij kan de bedrijfscultuur leidend zijn óf het volgen van de klant.

Schrijven van e-mails gebeurt middels templates van de meest voorkomende zinnen.

Wat ondernemers, salesmanagers, accountmanagers of consultants moeten leren

Ondernemers, salesmanagers, accountmanagers of consultants hebben meer taalvaardigheid nodig om de inhoud van een grote verscheidenheid aan e-mails te begrijpen en in goed Duits erop te reageren.

Op events of beurzen, tijdens presentaties of wanneer men met klanten een biertje gaat drinken, moet men:

• vragen kunnen stellen bijvoorbeeld naar de behoefte van de klant.
• over het bedrijf, het product of de dienstverlening kunnen spreken.
• kunnen adviseren, onderhandelen of problemen oplossen.
• nieuwe producten aanbevelen.
• netwerken in een informele setting.

Daarbij komt dat Duitsers andere informatie nodig hebben dan Nederlanders. Het is niet voldoende om te vertalen, maar Duitsers willen vaak andere informatie.

Wat is het belangrijkst om te leren?

Het belangrijkst is een woordenschat, zoals de Duitse vaktermen die bij de branche, het bedrijf of het product horen.

Maar er komt meer bij kijken en dat heeft te maken met de bedrijfscultuur en de omgangsvormen die in Duitsland in het algemeen formeler zijn dan hier. Dit uit zich ook in het taalgebruik.

Duitsers praten op een andere manier met elkaar dan we in Nederland gewend zijn.

Denk bijvoorbeeld aan het aanspreken met u – met Sie - en dit niet alleen bij de eerste ontmoeting.

Mocht het wel zo zijn dat u elkaar tutoyeert (ook in Duitsland worden omgangsvormen informeler), dan is gewenst dat u het ‘du’ beheerst en consequent gebruikt.

Facit: U heeft enige flexibiliteit nodig in de omgang met uw Duitse gesprekspartners.

Voor e-mails geldt: u heeft een bestand met vaste zinnen nodig, alleen zijn het veel meer zinnen dan die van de klantenservice. Zeker 90 procent van uw e-mails kunt u met sjablonen of templates schrijven. Ook voor uw e-mails geldt: ken uw partner. Hoe wil hij of zij worden aangesproken? Hoe spreekt hij of zij u aan?

Onze tips:

• Investeer in u en uw medewerkers en leer Duits. Stel tijd en geld ter beschikking.
• Kijk naar de functies van degene die contact heeft met Duitsers.
• Kijk naar uw contacten: hoe gedragen ze zich? Hoe spreken of schrijven ze?

Het leuke is:

Als u van uw werk houdt, spreekt u er graag over – ook in het Duits. Dat is motiverend. En als u gemotiveerd bent, leert u beter en sneller.

Bron: Academie Aan de Angstel

Meer over deze organisatie

Academie Aan de Angstel

Anne Kewitsch

Anne Kewitsch, Taaltrainer Duits voor professionals

Meer info